For_Ever? War: een tentoonstelling over de kiemkracht van de oorlog door Anke Land, Dirk Knickhoff, Peter Clouth & Pier Pennings.
Wat is voor eeuwig? In ieder geval de oorlog.
Twee Duitse en twee Nederlandse kunstenaars buigen zich in deze tentoonstelling over de vraag hoe om te gaan met dit eeuwigdurende conflict. Ze hebben elk in hun eigen beeldtaal gekeken en gereageerd. Hun blik is mede bepaald door verhalen over de Tweede Wereldoorlog die ze uit eerste hand hebben meegekregen van hun ouders en grootouders.
Anke Land (NL) verbeeldt, in grote jacquard-geweven wandkleden, de ruimte waarin de mens ondanks verwarring en bedreiging zijn plek moet vinden. Dirk Knickhoff (D) maakte de video “Minerva”, de godin van de kunst, de oorlog en de vrede. De kijker moet zelf ontdekken of de beelden werkelijkheid zijn – of toch fictie? Peter Clouth (D) reflecteert in wandhoge stripverhaalachtige beelden heel direct op de verdwazing en verdeeldheid die zijn ouders na de oorlog overviel. Pier Pennings (NL) laat, geïnspireerd door kinderspeelgoed als Playmobil, zien hoe de verwerpelijke oorlog wordt gebagatelliseerd tot een aaibaar, spannend spel.
Wat vooraf ging
In de zomer van 2020 zouden Anke Land en Pier Pennings in het kader van 75 jaar Bevrijding hun tentoonstelling “Uncle Abe’s Spitfire” (Grote Kerk Veere, zomer 2019) in Duitsland laten zien en samen met publiek en collega’s de Bevrijding herdenken. Corona zette daar echter een streep door. Het duo ontwikkelde toen als alternatief, samen met hun Duitse collega’s Peter Clouth en Dirk Knickhoff, het project For_Ever? War. Ditmaal fungeert het fenomeen ‘oorlog’ als brandpunt, in plaats van de situatie- en tijdgebonden Bevrijding.
In de stilte roert zich de oorlog
We beschouwen onze voorbije oorlogen als ‘dingen’, wetenschappelijk gedocumenteerd, inzichtelijk voor iedereen. Met feiten als artefacten in een museum. Maar gerangschikt naar ieders eigen inzicht, vormen die uiteenlopende betekenissen. Bevrijding is voor de winnaar een prachtig perspectief. Maar de liftkracht voor bevrijding is nieuwe onderdrukking.
De geschiedenis heeft een Januskop, twee identieke gezichten, die in tegengestelde richting de wereld bezien, van verleden naar heden en van heden naar verleden. Na oorlog komt bevrijding, na bevrijding komt oorlog. Een oorlog die wordt gewonnen, wordt altijd ook verloren. De tijd voert keer op keer nieuwe conflicten als klaprooszaadjes met zich mee. Zo’n zaadje heeft een lange adem en ontkiemt pas wanneer bodem en klimaat de juiste verbinding hebben gevonden. Zo houdt de oorlog zichzelf in stand.
Deze conclusie motiveert de vier kunstenaars om samen de expositie For_Ever? War te maken. Op initiatief van Anke Land kwamen ze bij elkaar en besloot het viertal gezamenlijk metaforen te zoeken voor de onstuitbare kiemkracht van de oorlog.
FOR_EVER? WAR in ACEC
Opening door auteur/presentator Özcan Akyol (Eus) op zaterdag 9 oktober om 16.00 uur.
Maak op zondag 24 oktober om 15.00u een mondelinge rondgang door de expositie met kunstenaar en initiatiefnemer Pier Pennings.
Denker des Vaderlands dr. Paul van Tongeren gaf op dinsdag 9 november om 20.00 uur in ACEC een lezing over de tentoonstelling, in het perspectief van de ethiek. Kijk de lezing hieronder terug.