Textiel neemt een steeds belangrijkere plaats in binnen de beeldende kunst. Door mechanisering en digitalisering zijn de mogelijkheden onuitputtelijk geworden. Tegelijkertijd zijn de ambachtelijkheid en tactiliteit gebleven. Veel kunstenaars laten zich erdoor uitdagen. Anke Land besloot daarom een tentoonstelling te maken waarin textiel als medium uitgangspunt is.
Bescherming
Textiel beschermt ons. Wat begon met berenvellen, ontwikkelde zich tot plantaardig, dierlijk en synthetisch weefsel, en mondde uit in kant, brokaat en doorzichtig nylon. Met als het weer het toestaat uitzicht op de blote huid. Dat zet zich voort in onze persoonlijke omgeving. Gordijnen tegen zon en ongewenste blikken. Beddengoed tegen de kou en meubelbekleding voor het comfort. “Cocoonen” tegen de grote boze wereld. De coulissen van ons bestaan.
Communicatie
Textiel geeft informatie. Het is afscheiding en verbinding. Markeert binnen en buiten, scheidt koude en warmte, bedekt en maakt bloot nog bloter. Het maakt ons gevoel gelaagd: het is dag en nacht onze osmotische verbinding met de buitenruimte, schept on- of welbehagen, communiceert en schept dus ook verwarring.
Identiteit
Textiel verhult ons en geeft ons identiteit. Kleren maken de man. Textiel als uitspraak waar je bij wilt horen, wie je wilt zijn, als middel voor de vormgeving van je sociale en politieke wezen.
Positionering
We verklaren ons met onze (aan)kleding nader tot de omgeving, maar zijn onzeker over het resultaat. Zo positioneert textiel ons voortdurend ten opzichte van onze medemens.
Al deze aspecten van textiel zijn terug te vinden in de hedendaagse kunst. In deze tentoonstelling laten negen kunstenaars dat zien. Voor de een ligt het zwaartepunt van het oeuvre in textiel, de andere gebruikt het incidenteel. Soms lijkt de toepassing zelfs toeval.
Met Janske Hombergen ,Fransje Killaars, Anke Land, Margriet Luyten, Linda Nieuwstad, Zeger Reyers, Chrystl Rijkeboer, Hinke Schreuders, Marije Vermeulen.
Janske Hombergen
Het werk van Janske Hombergen werk laat zich meestal inspireren door een locatie en de aanwezige elementen en gegevens, zodat het kunstwerk op die plek zijn oorsprong vindt. Daarbij spelen elementen als traditie, locatie, historie, toekomst een belangrijke rol. Zij past deze op allerlei manieren toe en vertaalt ze in verschillende materialen waarbij beweging en licht, als middel en thema regelmatig terugkeren. Haar werk is grafisch, kleurig en helder van beeldtaal.
Fransje Killaars
De kleurrijke installaties van Fransje Killaars zijn driedimensionale schilderijen die bestaan uit handgeweven tapijten, stoffen en strengen wol in alle denkbare kleuren. Textiel vormt het basismateriaal in haar unieke oeuvre.
Killaars is gefascineerd door de kracht van kleur, de relatie tussen mens en textiel en de verbondenheid van textiel met het dagelijks leven. Door de ongebruikelijke combinaties van kleur en materiaal ontregelt het werk de ruimte en de blik van de toeschouwer.
Behalve autonome installaties maakt Killaars werk in opdracht in de publieke ruimte, zoals indrukwekkende installaties en wandbekledingen, samengesteld uit de voor haar typerende horizontale lagen stof en geïnspireerd op het principe van stofstalenboeken.
Anke Land
De werkelijkheid verandert voortdurend. Toch blijft de mens door de eeuwen heen in wezen onveranderd. Anke Land verbeeldt dat door krantenfoto’s en televisiebeelden te bewerken tot ontwerpen voor wandkleden. Ze transformeert de hectische en vaak verontrustende actualiteit in verstilde, archetypische beelden van mensen en situaties. Daartussen staat de schedel, grenswachter tussen leven en dood, en icoon voor de kostbaarheid van het leven. Gouden en glanzende garens creëren een ongrijpbare lichtwerking en transparantie. De ambachtelijkheid van het weven geeft de kleden een historische duiding.
Anke Land maakt haar wandkleden in het Textiellab van het Textiel Museum in Tilburg.
Margriet Luytten
Margriet Luyten maakt wandkleden van landschappen, waarbij gebruik gemaakt wordt van fotografie en digitale weeftechnieken, die zij weer combineert met handgeborduurde teksten.
In het TextielLab in Tilburg gebruikt ze de daar aanwezige vakkenis en experimenteert zij uitputtend met de mogelijkheden die nieuwe jacquardtechnieken haar bieden. De weeftechniek biedt haar de mogelijkheid om de zintuiglijke ervaring van die speciale plek om te zetten naar textuur, kleur, lichtval, lijn, materie, schaal. De middelen van een kunstenaar.
Door de teksten handmatig erop te borduren, wordt deze niet alleen een conceptuele ingreep, maar ook een intieme en fysieke handeling.
Fotografie en film hebben in de afgelopen tien jaar een centrale plaats ingenomen in haar werk. Zij werkte en werkt aan series gomdrukken, realiseerde indrukwekkende videoportretten van kunstenaars in de laatste fase van hun kunstenaarschap in ‘Le
venswerk‘ en op dit moment is een parallelle serie over kunstbemiddelaars in de maak.
www.margrietluyten.nl
Linda Nieuwstad
Mijn ouders hadden een vijver. Niets bijzonders. Een vierkante bak in de hoek van de tuin. Elk jaar hadden we wel een paar goudvissen en een stuk of wat kikkers. Op een warme zomerdag stond mijn vader met een schepnet in zijn hand bij de vijver opgewonden te roepen; “Ik heb hem gezien, dat is hem”. Mijn broer en ik kwamen aangehold. “Daar zat die”, riep hij, “de geelgerande watertor, hij heeft alle vissen en kikkers opgegegeten”. We tuurden in de diepte, maar van een tor was geen spoor meer te bekennen. Wekenlang heb ik gedacht dat er een monster van groot formaat in onze vijver woonde. Als ik die zomer in de buurt van de vijver moest zijn, trok ik mijn laarzen aan. Slippers met blote voeten leken mij veel te gevaarlijk.
Ik denk dat het daar begonnen is; mijn drang om dingen veel groter te maken dan ze zijn. Mijn vergeet-me-nietjes zijn zo groot als gebaksschoteltjes, mijn pioenrozen hebben het formaat van autobanden. Maar het is ook de bewondering en fascinatie voor de kleinste details in bloemen en planten die mij de boel doen uitvergroten. Ik wil een wereld creëren waar je in kunt.
Zeger Reyers
Onder-Ons’
is een immer groeiende serie schilderijtjes die gemaakt zijn gemaakt door het leven zelf.
Ingezoomd op de achtergelaten vlekken op gevonden, glimmende, changeant matras tijken.
De tekeningen in deze tijken bleven aan het oog onttrokken doordat ze altijd bedekt waren met lakens, dekbedden en sprei.
Over het algemeen schaamt men zich voor dit toonbeeld van …, toch komen deze persoonlijke aantekeningen in een anonieme vorm op straat terecht.
Alwaar de kunstenaar ze gewaar wordt als een jager verzamelaar die een buit vindt.
De vlekken in de tijken zijn over het algemeen gemaakt met lichaamssappen.
Het is immers ongeveer de helft van een mensenleven die men op een matras doorbrengt, en daar de meest indrukwekkende momenten doormaakt van de geboorte tot en met de dood, intieme, genotvolle of zieke momenten.
Maar…, ssst…, stil…, dit is niet voor algemeen gebruik. Dit blijft
‘Onder-Ons’
www.zeger.org
Chrystl Rijkeboer
Chrystl Rijkeboer staat bekend om haar bijzondere materiaalgebruik: mensenhaar. Ze begon eind jaren ’90 te experimenteren met dit broze maar tegelijkertijd oersterke materiaal.
‘Herinnering’, ‘identiteit’ en ‘spiritualiteit’, dáár draait het om in het werk van Chrystl.
Mensenhaar symboliseert deze menselijke emoties en het verwijst naar dieperliggende betekenissen. Een lokje als herinneringen aan een dierbare. Of het kapsel als uiting van persoonlijke identiteit. Maar ook naar ‘haar’ als teken van bezwering en overheersing.
Sinds een jaar werkt zij ook met (afval) plastics, waarmee zij grote werken en installaties maakt.
www.rijkeboer.com
Hinke Schreuders
Hinke Schreuders (in de expositie i.s.m. Het Wilde Oog) maakt sinds 2002 met naald en draad kleine schilderijen of tekeningen op doek. Voor deze borduurwerken put ze zowel uit geleende beelden als uit persoonlijk fotomateriaal. Daarmee verkent ze het spanningsveld van vrouwelijke rolmodellen en seksualiteit. Parallel daaraan gaat het werk over kwetsbaarheid en verwarring van identiteit in het algemeen. Haar techniek, het borduren, heeft wel de schijn van onschuld, maar roept associaties op met duisterder onderstromen, in een taal die prozaïsch en poëtisch tegelijk is. Ze laat zich daarbij inspireren door zowel traditionele merklappen als moderne pornowebsites, en het sprookje Roodkapje naast de schandaalroman Histoire d’O.
www.hinkeschreuders.nl www.hetwildeoog.nl
Marije Vermeulen
Marije Vermeulen ( Delft 1976) maakt schilderijen, installaties en muurschilderingen waarin kleur, energie en helderheid belangrijke aspecten zijn.
De strak uitgevoerde vlakverdelingen, vormen en kleurencombinaties vinden hun oorsprong in de werkelijkheid, maar zijn vervormd en ontwikkeld door middel van een uitvoerig schetsproces.
Rationele handelingen als meten, halveren, kantelen, herhalen en verplaatsen gaan hierbij gepaard met associatief kleurgebruik, en speelse variaties.
Het fenomeen mode vormt naast architectuur en tropische planten een belangrijke bron voor het werk. De valling van stoffen rondom een lichaam, de verstoring van patronen, het ambacht en de verbeeldingswereld ervan. Kleding kan ordening, uniformiteit of juist individualiteit aanbrengen.