Aart van Bochove (adviesbureau Blaauwberg) stuitte in 1986 tijdens de slotfase van zijn studie in een archief op een intrigerende briefwisseling tussen de Oostenrijkse socioloog en wiskundige Otto Neurath (1882-1945) en de Amsterdamse wiskundige Gerrit Mannoury (1867-1956). Het zou het begin zijn van een langdurige fascinatie met Neurath en zijn werk. Deze fascinatie zou op initiatief van ACEC in april 2021 leiden tot de online expositie ISOTYPE. – De moderne Mensch ontstaat.
De moderne mensch ontstaat
Otto Neurath ontpopte zich in de jaren twintig als de vader van de beeldstatistiek, of isotype. Kort na de Eerste Wereldoorlog veranderde er veel in Europa. De oorlog had een einde gemaakt aan de ouderwetse klassenmaatschappij en miljoenen Europeanen kregen stemrecht. Neurath zag hoe talloze van zijn landgenoten amper konden lezen en schrijven, maar wel stemrecht hadden. Hij besloot zich in te zetten om laaggeletterden te bereiken met duidelijke beleidsinformatie. Dit zou hen zou helpen om hun stemrecht en hun staatsburgerschap vorm te geven.
Hij verzon daartoe de methode van de beeldstatistiek: het verbeelden van dorre cijfers en saaie woorden in sprekende, mooi vormgegeven grafieken. Een soort symbolentaal, waarbij een symbool stond voor een standaard aantal objecten. Neuraths methode, die internationaal bekend werd als isotype (International System of Typographic Picture Education), verspreidde zich over de wereld. Isotypen hebben gefunctioneerd als wegbereider voor infographics in kranten, voor pictogrammen in het straatbeeld en uiteindelijk zelfs voor de emoticons op onze mobiele telefoons. De isotypen waren de voorlopers van wat we nu infographics, visuals en icoontjes noemen.
Na het overlijden van Neurath in 1945 werd zijn werk weliswaar voortgezet, maar was dit nadrukkelijk minder politiek van aard. Nederland kent een enorme hoeveelheid beeldstatistiek voor ‘neutrale’ opdrachtgevers zoals het CBS, de Kamer van Koophandel en het bedrijfsleven.
Lezing Aart van Bochove
Als expositiesamensteller van ‘ISOTYPE – de moderne mensch ontstaat’ laat van Aart van Bochove zijn visie op het bijzondere erfgoed zien met een tentoonstelling rond vijf thema’s.
ISOTYPE. in ACEC
Van Bochove laat in de online expositie zijn visie op dit bijzondere erfgoed zien met een tentoonstelling rond vijf thema’s. Het emancipatiemotief, de eenvoud van de isotypen, de internationale zijpaden die isotypen bewandeld hebben, de invloed van isotypen in Nederland vanaf 1945 en de sporen van isotopen in de latere vormgeving. Isotypen zijn namelijk niet alleen informatief, maar ook een feest voor het oog. Download hier het expositieboekje.
